Het verhaal van een meanderend Hergo-dossier

Vrijheid en veiligheid in onze samenleving zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar. In hun rapport wijst de Liga voor Mensenrechten erop dat de afbouw van vrijheid niet kan resulteren in meer veiligheid. In een democratische rechtstaat worden de vrijheid en veiligheid van burgers verzekerd door de mensenrechten te respecteren zowel bij het uitvaardigen van nieuwe wetgeving als bij het maken van beleidskeuzes. De Liga benadrukt dat vrijheid en veiligheid geen of-verhaal vormen. Ze houden elkaar net in evenwicht.

Onder veiligheid wordt het recht op menswaardig leven en persoonlijke integriteit verstaan. Vrijheid omvat de fundamentele vrijheden zoals onder meer de vrijheid van beweging, het recht op privéleven, godsdienstvrijheid, het recht om vrij te zijn van discriminatie, enzovoort. Er geldt geen hiërarchie onder de grondrechten. Er moet steeds een zorgvuldige belangenafweging plaatsvinden tussen alle betrokken grondrechten. Toch lijkt dat niet zo.

De Liga stelt vast dat in naam van veiligheid steeds meer maatregelen worden genomen die onze vrijheid en mensenrechten beperken. Het strikte veiligheidsdiscours, waarbij mensenrechten tijdens crisissen soms als een struikelblok voor de veiligheid worden beschouwd, heeft ook in België ingang gevonden. Dit leidt tot een aantal zorgwekkende evoluties. Zo wordt er steeds vaker getornd aan het principe van de scheiding der machten waarbij de uitvoerende macht meer bevoegdheden naar zich toe trekt ten nadele van de rechterlijke macht. Daarnaast hebben antiterreurmaatregelen vaak niet alleen een disproportionele, maar ook een discriminerende impact. Concreet illustreert het rapport deze vaststellingen aan de hand van vier thema’s, namelijk etnische profilering, administratieve detentie van vreemdelingen, privacy en terugkerende Syriëgangers.

Het volledige rapport vind je hier.